Vision ในองค์กร เป็นมากกว่าคำประกาศสวยหรูบนผนังออฟฟิศ แต่มันคือเข็มทิศที่จะช่วยกำหนดทิศทาง เป้าหมาย และแรงบันดาลใจให้ทุกคนในองค์กรเดินไปในทางเดียวกัน บทความนี้จะพาไปรู้จักว่า Vision ในองค์กรคืออะไร พร้อมเจาะลึกถึง บทบาทสำคัญของวิสัยทัศน์ในการทำงาน, วิธีการสร้างวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน และ ตัวอย่างวิสัยทัศน์ขององค์กรต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาองค์กรให้เติบโตอย่างมีเป้าหมายและยั่งยืน
Vision ในองค์กรคืออะไร? มีบทบาทอย่างไร?
วิสัยทัศน์ (Vision) คือ ภาพขององค์กร ทิศทางที่องค์กรจะไปให้ถึงในอนาคต เป็นภาพสะท้อนที่ทุกคนเห็นร่วมกันว่าองค์กรต้องการจะก้าวไปอยู่จุดใด มีการกำหนดจุดหมายปลายทาง รวมถึงมีการวางแผนที่เหมาะสม เพื่อไปให้ถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ วิสัยทัศน์ในองค์กรที่ดี ควรมีดังนี้
- มีความชัดเจน ทำให้ทุกคนเข้าใจได้
- ช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้กับทุกคนในองค์กร
- มีความเป็นไปได้จริงในการนำไปปฏิบัติ
- เป็นภาพในอนาคตที่ทุกคนเห็นร่วมกัน
วิสัยทัศน์มีบทบาทในฐานะที่เป็น “เข็มทิศ” ขององค์กร เพื่อกำหนดพันธกิจ ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ และแผนงานในทุกระดับ ที่สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ นอกจากนั้นวิสัยทัศน์ยังส่งผลต่อวัฒนธรรมองค์กรด้วย เพราะเมื่อทุกคนในองค์กรเห็นภาพร่วมกัน จะนำไปสู่การสร้างค่านิยม วิธีคิด รูปแบบการทำงาน และพฤติกรรมโดยรวมที่สะท้อนวิสัยทัศน์ขององค์กรนั่นเอง
ทำไมต้องสร้าง Vision ในองค์กร?
วิสัยทัศน์เป็นฐานในการสร้างทั้งยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ รวมไปถึงวัฒนธรรมองค์กร สำหรับเหตุผลที่องค์กรควรมีวิสัยทัศน์ คือ
- วิสัยทัศน์ช่วยกำหนดทิศทางองค์กร
วิสัยทัศน์เป็นเข็มทิศที่จะนำองค์กรไปสู่ภาพในอนาคตที่ตั้งไว้ ช่วยให้ทุกคนในองค์กรทำงานไปในทิศทางเดียวกัน
- สร้างความเข้าใจร่วมกันระหว่างทุกคนในองค์กร
วิสัยทัศน์จะเป็นสิ่งที่ช่วยให้ทุกคนในองค์กรเข้าใจตรงกัน ทั้งในการกำหนดกลยุทธ์ต่างๆ ไปจนถึงแผนงาน และโครงการ ที่สอดคล้องกัน
- สร้างแรงจูงใจและแรงบันดาลใจ
วิสัยทัศน์จะช่วยสร้างแรงบันดาลและแรงจูงใจในการทำงาน เพราะเห็นภาพที่ชัดเจนว่างานของตนเองส่งผลต่อการบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้อย่างไรบ้าง
- เป็นรากฐานของพันธกิจ กลยุทธ์ และค่านิยมองค์กร
วิสัยทัศน์ที่ชัดเจนจะทำให้การกำหนดพันธกิจ กลยุทธ์ และค่านิยมองค์กร มีความสอดคล้องกัน และยังช่วยให้การตัดสินใจทางนโยบายต่างๆ ภายในองค์กรเป็นไปในแนวทางเดียวกันอีกด้วย
- ช่วยสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่สอดคล้องกับเป้าหมาย
วิสัยทัศน์จะส่งผลทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อวัฒนธรรมและค่านิยมองค์กร เช่น องค์กรที่มีวิสัยทัศน์เกี่ยวกับความยั่งยืน ก็จะส่งผลต่อรูปแบบการทำงาน และพฤติกรรมของพนักงานทุกคน ที่จะต้องให้ความสำคัญกับความยั่งยืนในทุกๆ ขั้นตอนการทำงาน เป็นต้น
วิธีกำหนด Vision Statement ในองค์กร อย่างมีประสิทธิภาพ
Vision Statement หรือ ประโยคที่บอกเล่าถึงวิสัยทัศน์ เป็นสิ่งที่สะท้อนตัวตนขององค์กร แรงบันดาลใจ และทิศทางการเติบโตในระยะยาว เพื่อให้ทุกคนในทีมเข้าใจและเดินไปในเป้าหมายเดียวกันในการกำหนด Vision Statement จึงควรมีแนวทางที่ชัดเจน ทั้งในด้านเนื้อหา โครงสร้าง และการสื่อสาร ซึ่งสามารถเริ่มต้นได้จากแนวทางต่อไปนี้
- สำรวจความเห็นส่วนรวม
เพื่อให้ได้วิสัยทัศน์ที่เหมาะสม องค์กรควรเปิดให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้มีส่วนร่วมในกำหนดวิสัยทัศน์ ทั้งคนในองค์กร เช่น พนักงานแต่ละระดับ และคนนอกองค์กร เช่น ลูกค้า ชุมชน เป็นต้น โดยสามารถทำผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม เช่น การทำ Workshop หรือการระดมความเห็น อาจใช้เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพและสนุกสนานอย่างบอร์ดเกมส์ในการทำกิจกรรม เพื่อให้ได้วิสัยทัศน์ที่เกิดมาจากการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย
- วิเคราะห์ SWOT องค์กร
การวิเคราะห์ SWOT จะช่วยให้องค์กรทราบถึงจุดยืนในปัจจุบัน เพื่อที่จะได้กำหนดภาพในอนาคตได้อย่างชัดเจน ได้แก่ การวิเคราะห์ปัจจัยภายใน คือ จุดแข็ง (Strengths) จุดอ่อน (Weaknesses) เพื่อวิเคราะห์ความพร้อมขององค์กร และการวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก คือ โอกาส (Opportunities) อุปสรรค (Threats) เพื่อสร้างวิสัยทัศน์ที่ตอบโจทย์อนาคตได้
- กำหนดวัตถุประสงค์และตำแหน่งขององค์กร
ควรกำหนดวัตถุประสงค์ขององค์กรว่าในอีก 5-10 ปี องค์กรจะบรรลุเป้าหมายอะไร และควรกำหนดตำแหน่งขององค์กร เพื่อระบุว่าต้องการให้คนภายนอกมององค์กรอย่างไร
- กำหนดภาพในอนาคตที่องค์กรต้องการจะเป็น
เป็นการมองไปข้างหน้า 5-10 ปี ให้เห็นภาพว่าเวลานั้นองค์กรจะเป็นอย่างไร จะประสบความสำเร็จอย่างไรบ้าง
- เรียบเรียงเป็นประโยค
การเขียน Vision Statement ที่ดี ควรยึดหลักการดังนี้
- ควรอยู่บนพื้นฐานความเป็นจริง
- ควรกระชับได้ใจความ
- ควรเรียบง่ายและทรงพลัง
- ควรสะท้อนความเป็นตัวตนขององค์กร
- ควรนำเสนอคุณค่าขององค์กร
- ทดสอบและเผยแพร่วิสัยทัศน์
เมื่อองค์กรกำหนดวิสัยทัศน์เรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือ การทดสอบความเข้าใจและการตีความของพนักงาน เพื่อให้มั่นใจว่า สมาชิกในองค์กรเข้าใจตรงกันว่าวิสัยทัศน์นั้นหมายถึงอะไร และจะนำไปใช้ในทางปฏิบัติอย่างไร
เมื่อได้วิสัยทัศน์ที่ทุกคนเห็นพ้องร่วมกันแล้ว จึงควรเผยแพร่วิสัยทัศน์อย่างเป็นทางการ ผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น การประชุม Town Hall, เว็บไซต์ภายในองค์กร, หรือสื่อสัญลักษณ์ในออฟฟิศ เพื่อให้วิสัยทัศน์กลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมองค์กร และเป็นแนวทางในการตัดสินใจและดำเนินงานในทุกระดับ
.jpg)
ตัวอย่างวิสัยทัศน์ในการพัฒนางาน
ทุกองค์กรไม่ว่าจะขนาดเล็กหรือใหญ่ควรกำหนดวิสัยทัศน์ไว้อย่างชัดเจนและเข้าใจได้ง่าย ตัวอย่างวิสัยทัศน์ที่เรียบง่ายและชัดเจน เช่น “สร้างวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้ร่วมกันภายในองค์กรภายในองค์กรในปี 2030” ซึ่งจะทำให้พนักงานเข้าใจได้ถึงทิศทางที่องค์กรกำลังจะไปได่อย่างชัดเจน
ปัจจุบันมีหลายๆ องค์กรที่สามารถบรรลุวิสัยทัศน์ได้ สะท้อนให้เห็นถึงการวางกลยุทธ์ที่สอดคล้องกัน และการมีวัฒนธรรมองค์กรที่เข้มแข็ง
ตัวอย่างวิสัยทัศน์ในการพัฒนางานจากองค์กรต่าง ๆ ที่น่าสนใจ
- Google: “To provide access to the world‘s information in one click.” (ให้โลกเข้าถึงข้อมูลได้ภายในคลิกเดียว)
- Apple: “To make the best products on earth, and to leave the world better than we found it.” (สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่ดีที่สุดบนโลก และทำให้โลกนี้ดีกว่าตอนที่เราเข้ามา)
- LinkedIn: “Create economic opportunity for every member of the global workforce.“ (สร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับทุกคนในตลาดแรงงานทั่วโลก)
- Tesla: “To accelerate the world‘s transition to sustainable energy.“ (เร่งการเปลี่ยนผ่านของโลกไปสู่พลังงานที่ยั่งยืน)
- การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย (ปตท.): “ขับเคลื่อนทุกชีวิตด้วยพลังงานแห่งอนาคต”
โดยเหตุผลที่ทำให้วิสัยทัศน์เหล่านี้มีประสิทธิผล สามารถสรุปได้ดังนี้
- กระชับ ชัดเจน เข้าใจง่าย ทำให้ทุกคนในองค์กรเข้าใจในร่วมกัน ส่งผลให้เกิดการขับเคลื่อนงานที่สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ได้
- ผู้นำองค์กรลงมือทำ ไม่ใช่เพียงแค่การประกาศวิสัยทัศน์เท่านั้น แต่ผู้นำต้องเป็นผู้ขับเคลื่อนและลงมือทำเพื่อเป็นตัวอย่างให้ทุกคนในองค์กรเห็นถึงความตั้งใจ
- การแปลงวิสัยทัศน์ไปสู่กลยุทธ์ที่วัดผลได้ เช่น
- Google ใช้ OKR และ KPI ในการวัดผลองค์กร
- Tesla ใช้กลยุทธ์ Vertical Integation การบูรณาการตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ เพื่อตอบวิสัยทัศน์ Sustainable energy
- การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ เช่น Apple สร้างค่านิยมในองค์กรให้ความสำคัญกับ “ความเรียบง่ายและคุณภาพ“ เพื่อตอบสนองต่อวิสัยทัศน์องค์กร เป็นต้น
- การติดตามและปรับปรุงวิสัยทัศน์ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก องค์กรที่ประสบความสำเร็จจะมีการประเมินว่าวิสัยทัศน์ปัจจุบันตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปได้หรือไม่ และจะมีการปรับปรุงให้เหมาะสม
ความสำเร็จในการบรรลุวิสัยทัศน์ของหลายๆ องค์กรนั้น หัวใจหลัก คือ ความเข้าใจร่วมกันของทุกคนในองค์กร เพราะพนักงานทุกคนคือส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนวิสัยทัศน์ หากองค์กรสามารถสร้างความเข้าใจร่วมกัน สร้างแรงบันดาลใจ แรงจูงใจ ที่ก่อให้เกิดความผูกพันต่อองค์กรได้ ก็มีความเป็นไปได้อย่างสูงที่องค์กรจะบรรลุวิสัยทัศน์
ทั้งนี้การให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ของพนักงานนั้น ควรจะออกแบบการเรียนรู้ที่เหมาะสม เพราะในองค์กรหนึ่งย่อมมีความหลากหลายของพนักงานมาก จึงควรนำเอาเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพและทันต่อความเปลี่ยนแปลงของโลกอย่างเช่น Board Game & Gamification Design ที่จะช่วยในการออกแบบการเรียนรู้ของพนักงานทุกคน ที่มีทั้งความสนุกพร้อมกับช่วยให้พนักงานเข้าใจวิสัยทัศน์ ค่านิยม ต่างๆ ขององค์กร อย่างไรก็ตามในระดับสำหรับผู้บริหารก็มีตวามจำเป็นอย่างยิ่งที่จะเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวิสัยทัศน์และกลยุทธ์ขององค์กร ผ่านหลักสูตร Strategic foresight with Chrono Leap Simulation การเรียนรู้ทักษะการคาดการณ์อนาคตเชิงยุทธศาสตร์ เพื่อเตรียมพร้อมรับความเปลี่ยนแปลงในอนาคต เพื่อนำพาองค์กรบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้
